Уул уурхайн ил тод гэж мэдээлэлгүй байгаа хаанаас мэдээллээ авах аа мэдэхгүй байгаа иргэдэд ил тодын талаар яривал үлгэр шахуу болно. Уул уурхайн асуудал тэртэй тэргүй Монгол улсын сонгон орсон зам болсон. Тийм ч учраас тухайн уул уурхайн олборлолт талаар нэгдсэн тайлан мэдээлэл гаргаж өгөх нь их л чухал юм.

Монгол хүн монголынхоо газар нутагт байгаа баялагынхаа үнэ цэнийг мэддэг байх ёстой. Монгол улс нь дэлхийн нүдэнд асар их баялагтай, тэдний арааны гоожуулсан улс орны нэг гэж харагддаг. Гадны томоохон бизнесүүдийн анхаарлын төвд байж, тэдний хөрөнгийг татаж, түүгээр нь эх орондоо бүтээн байгуулалт хийх боломжтой болж байгаа нь сайн хэрэг. Гэхдээ бид хэдий хөрөнгөтэй, тэр хөрөнгө нь ямар үнэ цэнэтэй вэ гэдгээ мэддэг билүү? үгүй. Гадны компаниуд, гадны эдийн засагчид л тийм ийм гэж тодорхойлж, үнэлж, түүнийх нь дагуу бид хөрөнгө оруулалт байдлаар өгсөн мөнгийг нь хүртэхээ боддог нь нууц биш. Аливаа улсын нууц, улсын дархлаа гэж байх ёстой. Монгол хүн, монголын үнэлгээчид эх орныхоо баялгийг үнэлдэг тогтолцоог хууль эрх зүйн хувьд суулгаж өгөх хэрэгтэй. Уул уурхайн орд газрыг ашиглан IPO гаргах, хөрөнгө татах зэрэгт үндэсний үнэлгээчид, үндэсний үнэлгээний багийг дангаар нь эсвэл гадны компанийн оролцоотойгоор /туршлага хуримтлуулах/ гүйцэтгэж байхыг дэмжих харин дан ганц гадаадын компаниар үнэлгээ гаргуулдаг явдлыг хязгаарлах нь зүйд нийцнэ. Энэ нь дараах ач холбогдолтой. 1-т, монгол хүн монголынхоо баялгийн үнэ цэнийг мэддэг байх. 2-т, монголын мэргэжилтнүүд чадваржих, олон улсын түвшинд гарахад төрийн зүгээс дэмжлэг болох. Сорхогтан хатны хэлсэн үг ч байдаг.