УИХ-ын чуулганы /2025.04.04/-ний өдрийн хуралдаанаар Зөвшөөрлийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцлээ.

Хэлэлцэж буй асуудалтай хобогдуулан гишүүд асуулт асуулаа.

УИХ-ын гишүүн С.Зулпхар:

Их хурлын дарга, эрхэм гишүүдийн энэ өдрийн амар амгаланг айлтган мэндчилье.

Их чухал хуулийн төслийг хэлэлцэж байна. Нийгмийн харилцаанд шинээр бий болж байгаа нөхцөл байдалтай уялдан шаардлагатай үед тэрэнтэй уялдсан эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх ёстой. Эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх үүрэг нь УИХ-д өөрт нь байгаа. Бид виртуал ертөнц буюу хиймлээр бий болгосон бодит ертөнцөд, бодит орчинд олон төрлийн харилцаанд ордог болсон. Тэр нь эдийн засгийн харилцаа, нийгмийн харилцаа, цаашлаад санхүүгийн харилцаа ч гэдэг юм уу? харилцааг хэрвээ зохицуулахгүй орхичих юм бол үүнтэй уялдсан үр дагаврууд гарч байгаа.

Хүүхэд хамгаалалттай холбоотой хуулийг өнгөрсөн жилийн 2024 оны 1 сарын 17-нд УИХ-аас баталж байсан. Тэр үед цахим орчин дахь хүүхэд хамгааллын асуудал яригдаж байсан. Цаашдаа бараг хууль болгонд цахим орчин дахь тодорхой харилцаануудыг зохицуулах ийм шаардлага гарах нь гэж үзэж байна. Өнөөдөр бидний хэлэлцэж байгаа Зөвшөөрлийн тухай хуультай уялдан цахим мөрийтэй тоглоомын асуудлыг цаашдаа бид зохицуулах шаардлага үүссэн юм байна гэдгийг та бүхний хэлэлцүүлэх явцад гарсан саналуудаас ойлголоо. Сэтгэл сэртийлгэн анхаарал хандуулах ийм тоонууд байна. 500 сая доллартой тэмцэх мөнгөн хөрөнгө бол гадагшаа гараад явчихсан гэдэг ийм тоо хэлж байна. ДНБ бол өнгөрсөн жил 23,4 тэрбум ам.доллар байсан бол манай ДНБ-ий 2%-тай тэнцэх хэмжээний мөнгөн хөрөнгө гадагшилсан байна. Үүнийг валютынх нь нөөцөөр аваад үзвэл. Манай валютын нөөцийн 10%-тай тэнцэхүйц нөхцөл байдал үүснэ шүү гэдгийг хэлж байна. Эдийн засаг санхүүгийн хувьд бол бид ярьж байна. Нийгмийн үр дагавар нь бол бүүр үүнээс ноцтой байхаар байна. Нийгмийн үр дагавар нь донтолт гэдэг томоохон ийм нөхцөл байдлыг, ийм өвчнийг бол газар авахад хүргэж байна. Цахим тоглоомд донтоно гэдэг бол сэтгэл зүйч. Сэтгэл зүйн чиглэлээр үйлчилгээ үзүүлж байгаа мэргэжлийн улсуудын үйлчилгээ үзүүлдэг ажлынх нь бараг 80% боллоо гэдэг ийм ноцтой статистик хэлж байна. Та бид энэ хуулийг бол зайлшгүй хэлэлцэх ёстой юм байна. Хэлэлцэхдээ мэдээж эерэг тодорхой зүйлүүдийг нарийвчилж ярилцах зохицуулалтуудыг нь тал талаас нь хэлэлцэх шаардлага байна.

Виртуал ертөнцөд зарим зүйлийг бид өнөөдөр зохицуулж чадаж байна. Зарим зүйлийг зохицуулж чадахгүй байна. Энэ техникийн хязгаарлалтууд байгаа байх. Магадгүй технологийн хязгаарлалтууд байгаа байх. Хуулийн хязгаарлалтууд бол байгаа. Ямар ч байсан эхний ээлжид бол бид хуулийн хязгаарлалтаар дамжуулсан технологийн хязгаарлалтуудыг техник хязгаарлалтуудыг хийхэд чиглэсэн шийдвэрүүд гаргах байх. Цаашдаа мэдээж хэрэг үүнтэй уялдсан байдлаар илүү боловсронгуй болгох бас зохицуулалтууд хийгдэж таарах нь ээ гэж үзэж байна. Энэ ч үүднээс манай нийгмийн хувьд бол томоохон анхаарал татсан, амаргүй, эрсдэлтэй нөхцөл байдлыг шийдэхэд чиглэсэн энэ хуулийн төслийг бид хэлэлцэх нь зүйтэй гэсэн саналтай байна.