МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ГИШҮҮН

2025.01.09
Уул уурхай, Аж үйлдвэр, эрдэс баялаг

Х.Булгантуяа: Иргэдэд хуримтлалын сангийн мөнгөө зарцуулах эрх нь хэзээ үүсэх вэ

УИХ-ын чуулганы /2025.01.09/-ний өдрийн хуралдаанаар “ Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн  төслийг хэлэлцлээ.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт асуулаа.

УИХ-ын гишүүн Х.Булгантуяа:

Баялгийн сан 3 сангаас бүрдэж байгаа. Ирээдүйн өв сан тэр нь бол ашигт малтмалаас өнөөдөр орж байгаа орлогоос тодорхой хувийг нь бид нар ирээдүйдээ хадгална. Нөгөөдөх нь хуримтлалын сан болон хөгжлийн сан байгаа юм. Хуримтлалын сан дээр өнгөрсөн оны сүүлээр 495,6 тэрбум төгрөг. Ирээдүйн өв сан дээр 789 тэрбум төгрөг одоо байх шиг байна. Хөгжлийн сан дээр 500 орчим тэрбум төгрөг Хөгжлийн банкаардамжуулж хөгжлийн чиглэлийн томоохон стратегийн төсөл хөтөлбөрүүдэд хөрөнгө оруулалт хийнэ ээ гэж байгаа юм. Тэгэхээр би нэг хэд хэдэн асуултууд асуух гэсэн юм.

Нэгдүгээрт, хуримтлалын сан И-монголиа дээр ингээд гардаг болчихсон нь сайхан байна. Иргэд маань ийшээ ороод ямар ТӨК, Эрдэнэс Монголын нэгдэл компани хэдэн төгрөг төвлөрүүлсэн байна гэдгийг хараасай гэж бодож байна.Нөгөө сайн муу хэлээд байгаа Төрийн өмчит хэдэн компаниуд маань цагаа тулахаар хамгийн их төвлөрүүлжээ. Хамгийн томыг Эрдэнэт үйлдвэр 273 тэрбум төгрөг дараа нь Эрдэнэс таван толгой 200 тэрбум төгрөг мөн Монголросцветмет, Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр хүртэл 13,6 тэрбум төгрөг Эрдэнэс Оюу толгой бол 342 сая төгрөг л төвлөрүүлсэн байна.

Үүнийгээ нийт ард түмэнд хуваагааднийт хуваарилсан дүн нь хүн тус бүрд 138,990 мянган төгрөг хүн болгонд хуваарилсан юм шиг байна. Ирэх жил жишээлбэлЭрдэнэс үйлдвэрийн ТӨК-ийн захирал үүнээс багыг төвлөрүүлэх юм бол бид нар асуудал ярих ёстой ард түмэн маань яагаад энэ компанийн төвлөрүүлсэн мөнгө маань багасчхав аа бид нар дээр ирэх мөнгө багасчхав аа гэж араас нь хөөцөлддөг болно гэсэн үг. Нөгөө талдаа хуримтлалын сангийн маань бид нар бас хууль дээрээ зарцуулах нэг хэдхэн зүйл заалтууд байгаа шүү дээ.Учрал сайд энэ өргөн барьж байгаа өөрчлөлтөөр бол яг хуримтлалын сан руу орох эх үүсвэрийг нь бид нар 2 төрлөөр нэмж байгаа.  Саяхан бид нар төсөв батлахад 507,1 тэрбум төгрөг хуримтлалын санд төвлөрнө өө гэсэн. Тэгэхээр одоо та бүгдийн тооцооллоор хэд болж нэмэгдэх вэ?  

Хоёрдугаарт хуримтлалын сангийнхаа мөнгийг харахаар тооцсон өгөөж бас харагдах ёстой. Энэ чинь байгуулагдаад нэлээн хэдэн сар болчихлоо. Энэ хооронд банкны хүү шиг дор хаяж бодлогын хүүгээр нэмэгдэх ёстой гэсэн энэ өгөөж нь яагаад нэмэгдэхгүй байна вэ? хүүгээрээ нэмэгдэхгүй бол бас иргэдийн дунд ахиад л хардалт сээрдэлт бас төрөөд явчихна. Оны сүүлээр энийг Олон Улсын байгууллагаар менежментийг нь хийлгэнэ ээ гэсэн. Энэ хэзээ бий болох вэ? Энэ хуримтлалын сангийн зарцуулах журам маань ер нь гарсан уу? Би иргэн хүний хувьд хүүхдийнхээ боловсролд, эрүүл мэндэд зарцуулахаар бол хэрхэн зарцуулна гэсэн үг вэЭнэ хууль чинь энэ орын 1 сарын 1-нээс хэрэгжээж эхэлчихсэн. М

иний зарцуулах эрх бас нээгдэх ёстой. Тэгэхээр минийзарцуулах эрх хаана нээгдэж байна вэ? ямар журмаар, жишээлбэл, хүүхэд ханиад хүрээд, хүүхдээ аваад хүүхдийн амралт сувилалд амрах өвлийн хүйтэнд 1 сарын эрх нээгдэх үү үгүй юү? Би үүнийг бас олж мэдмээр байна. Үүнийгээ дагаад 2%-аа мөнгөжүүлнэ гэсэн албан ёсоор үүнийг бас төсөв дээр тавьж өгөөгүй юм шиг байна.

Дараагийн асуулт, саяханХөгжлийн банкны шинэ захирал хэлэхдээ манайд бараг ажиллах хүн олдохгүй юм шиг байна. Шийдвэр гаргасан хүн болгоншүүхийн шийдвэрээр шоронд орчих гээд байгаа болохоор гээд айхтар мэдэгдэл хийсэн.Тэгэхээр 500 тэрбум төгрөгөө Хөгжлийн банкүүнийгээ захиран зарцуулж одоо чадах уу? Зоримгоор энэ шийдвэрийг чинь Хөгжлийн банкны хүмүүс чинь гаргаж чадах уу?

Түүний асуултад УИХ-ын гишүүн Н.Учрал хариуллаа.

УИХ-ын гишүүн Х.Булгантуяа:

ШИНЭ МЭДЭЭ

  BENCHMARKS  
Loading Time: Base Classes  0.0084
Controller Execution Time ( User Module / Page )  0.3931
Total Execution Time  0.4016
  GET DATA  
$_GET['id']   10155
$_GET['year']   2025
  MEMORY USAGE  
1,788,560 bytes
  POST DATA  
No POST data exists
  URI STRING  
p/98617
  CLASS/METHOD  
user_module/page
  DATABASE:  vip_maindb   QUERIES: 9  (Hide)
0.0005   SELECT *
FROM (`vip_usersAS user)
LEFT JOIN `vip_user_advancedAS adv ON `adv`.`user_id` = `user`.`id`
WHERE `user`.`id` =  '10155' 
0.0003   SELECT *
FROM (`vip_usersAS user)
LEFT JOIN `vip_user_advancedAS adv ON `adv`.`user_id` = `user`.`id`
WHERE `user`.`id` =  '10155' 
0.0002   SELECT GROUP_CONCAT(DISTINCT content_group.name) AS group_name
                                FROM 
(`vip_usersAS user)
                                
LEFT JOIN `vip_user_groupAS user_group ON `user_group`.`user_id` = `user`.`id`
                                
INNER JOIN `vip_content_groupAS content_group ON `user_group`.`group_id` = `content_group`.`idWHERE `user`.`id` = 10155 
0.0003   SELECT `start`
FROM (`vip_users_menu`)
WHERE `user_id` =  '10155'
ORDER BY `sortasc 
0.0002   SELECT `user_page_banner`.*
FROM (`vip_user_page_bannerAS user_page_banner)
WHERE `user_id` =  '10155' 
0.0003   SELECT `users_menu`.* FROM (`vip_users_menuAS users_menu)
            
INNER JOIN `vip_usersAS user ON `user`.`id` = `users_menu`.`user_id`
            
WHERE until_now AND `user_id` = 10155 ORDER BY sort AS
0.0002   SELECT *
FROM (`vip_user_advanced`)
WHERE `user_id` =  '10155' 
0.0003   SELECT *
FROM (`vip_content`)
WHERE `id` =  '98617' 
0.3721   SELECT `content`.*
FROM (`vip_contentAS content)
LEFT JOIN `vip_content_mappingAS map ON `map`.`content_id` = `content`.`id`
LEFT JOIN `vip_usersAS user ON `user`.`id` = `map`.`user_id`
WHERE ( content.`created_user` = 10155 OR `map`.`user_id` = 10155) AND YEAR(publishdate) <= 2025 
AND `content`.`is_agreed` =  1
AND `content`.`is_unpublish` =  '0'
AND `content`.`is_nagative` =  '0'
GROUP BY `content`.`id`
ORDER BY `publishdateDESC
LIMIT 20 
  HTTP HEADERS  (Show)
  SESSION DATA  (Show)
  CONFIG VARIABLES  (Show)